İran-İsrail Ateşkesi Sonrası Hürmüz Boğazı’nda Ticari Gemi Trafiği Arttı

Geçtiğimiz hafta İran ile İsrail arasında sağlanan ateşkesin etkisiyle Hürmüz Boğazı’nda ticari gemi trafiğinde haftalık bazda bir artış yaşandı. Bu durum, ham petrol ve petrol ürünü taşıma maliyetlerinde keskin bir düşüşe neden oldu.

Hürmüz Boğazı, küresel ticaret için stratejik bir konumda bulunmaktadır. İsrail’in İran’a yönelik saldırılarıyla başlayan 12 günlük çatışma sürecinde, Hürmüz Boğazı önemli bir nokta haline gelmiş ve kapatılması halinde petrol ve sıvılaştırılmış doğal gaz ticaretinde aksamalar olabileceği endişeleriyle fiyatlar ve taşıma maliyetleri yükselmişti.

Çatışma sürecinde Hürmüz Boğazı’ndaki ticari gemi trafiğinde belirgin bir düşüş görülmese de, 24 Haziran’da ilan edilen ateşkes sonrasında endişeler hafifledi.

İngiltere Deniz Ticaret Örgütü (UKMTO), 23-29 Haziran haftasını kapsayan Orta Doğu değerlendirmesinde, bölgedeki tehdit seviyesini “önemli” olarak değerlendirirken Hürmüz Boğazı’ndaki ticari gemi trafiğinin normale döndüğünü ve herhangi bir denizcilik tehdidinin olmadığını açıkladı. UKMTO ayrıca, ateşkesin Basra Körfezi’ndeki denizcilik kaynaklı gerginliği azaltacağını belirtti.

23-29 Haziran haftasında Hürmüz Boğazı’ndan 885 geminin geçtiği UKMTO verilerinden öğrenildi. Bu rakam, çatışmaların devam ettiği 16-22 Haziran haftasındaki geçişlere kıyasla yüzde 4 artış gösterdi.

Öte yandan, çatışma öncesinde 8-15 Haziran haftasında Hürmüz Boğazı’ndan 900’den fazla ticari gemi geçiş yapmıştı.

Gerçek zamanlı takip platformu MarineTraffic’in verileri de İsrail ve İran arasındaki çatışma sürecinde Hürmüz Boğazı’ndaki ticari gemi trafiğinin devam ettiğini ve ateşkes sonrasında geçişlerde ılımlı bir artış yaşandığını doğruladı.

Hürmüz Boğazı kullanımının arttığına işaret eden verilere göre, 12 Haziran’da günlük 88 gemi geçerken 13 Haziran’da 103 gemi geçiş yapmıştı. Bu sayı, 17 Haziran’da 85’e düşerek çatışma döneminde en düşük seviyeye gerilemişti.

İran ve İsrail arasında ilan edilen ateşkesin ardından 24 Haziran’da Hürmüz Boğazı’nı kullanan ticari gemi sayısı 110’a yükseldi.

ATEŞKES SONRASI PETROL TAŞIMA MALİYETLERİNDE DÜŞÜŞ

Çatışma döneminde Hürmüz Boğazı’nın kapatılma endişeleri ve temkinli geçişler nedeniyle ham petrol ve petrol ürünü taşıma maliyetlerinde büyük artışlar yaşanmıştı. Özellikle Asya’ya ulaştırılan petrol ve petrol ürünlerinin taşıma maliyetleri yükselmişti.

Londra Menkul Kıymetler Borsası’ndan (LSEG) alınan verilere göre, Orta Doğu’dan Çin’e giden VLCC tipi tankerler için referans navlunlar ateşkes öncesi 44,92 Worldscale puandan 90’ın üzerine çıkmıştı.

Ateşkesin duyurulduğu 25 Haziran itibarıyla ise referans navlunlar düşmeye başlayarak, 30 Haziran’da 50 Worldscale puana geriledi ve Orta Doğu’dan Çin’e ham petrol taşıma maliyeti yüzde 44,5 düşüş gösterdi.

Öte yandan, Orta Doğu’dan Japonya’ya rafine petrol ürünü taşıyan tankerler için referans navlunlar, ateşkes öncesi 116,84 Worldscale puandan 230’a yaklaşmıştı.

Ateşkesin ardından maliyetlerin düşmeye başlamasıyla, Orta Doğu-Japonya rotasında petrol ürünleri taşıma maliyetleri 140 Worldscale puana düşerek yüzde 39 geriledi.

Hala çatışma öncesi seviyelerin üzerinde olan taşıma maliyetlerine rağmen, analistler piyasanın risk odaklı yapısından arz-talep dinamiklerine geçiş yaptığını ve navlun fiyatlarında düşüş potansiyeli olduğunu belirtiyor.